Węgry są bardzo zróżnicowane, jeśli chodzi o wiejską architekturę, rzemiosło, a także muzykę i taniec ludowy. Czarna ceramika z Mohács, bogactwo haftu z Matyó i Kalocsa, delikatność koronek z Halas – wszystko to opowiada wyrazistą historię ludzi tam mieszkających.

Jeśli chcesz mieć pełny obraz architektury, a także zerknąć na zwyczaje panujące na węgierskich wioskach kilkaset lat temu, wybierz się do jednego z licznych skansenów na otwartym powietrzu rozsianych na terenie całego kraju. Najprawdopodobniej, najbardziej prestiżowym takim miejscem jest Muzeum Etnograficzne Skanzen niedaleko Szentendre, oddalone zaledwie o krok od Budapesztu (www.skanzen.hu). Nie przegap Muzeum Wsi w Göcsej (właściwie pierwsze muzeum wsi założone na Węgrzech) z pięknym dziewiętnastowiecznym wiatrakiem stojącym w jego sercu. Muzeum Wsi w Sóstó to też miejsce, które absolutnie trzeba zobaczyć, jako że jest to jedno z najbardziej zróżnicowanych na Węgrzech, ukazując wielobarwność ludowej architektury i zwyczajów pięciu regionów etnograficznych (Szatmár, Rétköz, Nyírség, Nyíri Mezőség i Bereg) – wszystkie w jednej „wiosce". Tutejsza tawerna wciąż działa, więc możesz się tu też napić! Żeby przenieść się jeszcze dalej w przeszłość, udaj się do Tiszaalpár – znajdziesz tu zrekonstruowaną wioskę z czasów Arpada (1000 – 1301), wybudowaną według znalezisk archeologicznych, przy użyciu materiałów dostępnych w tamtych czasach!

Po kawałek żywej tradycji pojedź do pięknie zachowanej wioski Hollokó, która jest częścią Światowego Dziedzictwa! To, co tak bardzo wyróżnia Hollokó to fakt, że nie zostało zamienione w skansen – to jest po prostu wioska, w której mieszkańcy prowadzą tradycyjne życie. Oczywiście są jeszcze inne małe wioski, gdzie miejscowa ludność podtrzymuje wieloletnie tradycje. A teraz mała sekretna rada: odwiedź Hollókő na wiosnę – obchody Wielkanocne wydobywają z tego miejsca wszystko, co najpiękniejsze! Garncarstwo, kluczowe dla węgierskiej kultury ludowej, jest wciąż żywe w małych wioskach regionów Őrség i Hortobágy.

Jednak nie tylko architektura i przedmioty z przeszłości definiują to, kim jesteśmy. To cała masa różnych zwyczajów ludowych, które są równie żywe dziś! Potrzebne Ci przykłady? Na początek może tzw. Busójárás. W okresie karnawału na ulice wylegają ludzie przebrani w straszliwe kostiumy i drewniane maski, aby przestraszyć i odegnać zimę (albo, wg innych podań, Turków).

Podczas Wielkanocy, chłopcy oblewają dziewczęta perfumami, recytując jednocześnie jeden z  wierszyków napisanych na tę okoliczność. Tradycja głosi, że kobiety, które nie są „podlane" zwiędną – a na to przecież chłopcy nie mogą pozwolić, prawda? W dawnych czasach, dla pewności, wylewano wiadra zimnej wody – dziś mamy wersję troszkę ugładzoną. Malowanie pisanek to część wielkanocnych obchodów (uwielbiana przez dzieci) - w końcu trzeba się jakoś odpłacić tym chłopcom za oblewanie... W niektórych regionach malowanie jaj rozwinęło się w niezależną formę sztuki, z miejscowymi motywami wydrapanymi lub wyhaftowanymi na jajach – zdarza się, że jajka ozdabiane są też maleńkimi końskimi podkowami!

Węgierskie śluby mają, naturalnie, swoją własną choreografię i tradycje. Procesja ślubna jest szczególnie ważna i zazwyczaj bierze w niej udział cała wieś. Taniec pary młodej ma im zapewnić stabilność finansową – goście muszą płacić, żeby zatańczyć z panem młodym lub panną młodą! Tłuczenie kieliszków ma odstraszyć złe duchy, a przez wspólne sprzątanie młoda para pokazuje, jak dobrze mąż i żona potrafią ze sobą współpracować. Nie zdziw się też, jeśli ktoś ukradnie pannę młodą! Młody mąż musi wykonać pewne zadania, żeby ją odzyskać... I wierz mi, nie ma innej okazji, przy której pije się więcej palinki niż w czasie wesela. Właściwie, każde religijne czy starożytne święto, zarówno doroczne żniwa, jak i świniobicie, 20 sierpnia (utworzenie państwa węgierskiego) czy 15 marca (rewolucja węgierska) mają swoje własne zwyczaje, które przetrwały w pewnej formie, podtrzymywane przy życiu dzięki licznym festiwalom i obchodom podczas całego roku. Upewnij się, że weźmiesz w nich udział i dowiesz się czegoś więcej o przedstawicielach tego dziwnego ludu, zwanego Madziarami!